De bekendmaking

Iedereen heeft het volgende berichtje wel eens in de krant gelezen:

Door het college van B&W is een kapvergunning verleend voor 5 eiken, staande in de Eikenstraat 13. Belanghebbenden kunnen binnen 6 weken na het verlenen van de kapvergunning een gemotiveerd bezwaar indienen bij het college van Burgemeester en Wethouders.

Maar waarom publiceert uw gemeente een kapvergunning voor bomen staande in een particuliere tuin?

Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden is het belangrijk te weten wat een kapmelding nu precies is.

Kap– of bomenverordening

Het doel van de kap- of bomenverordening is om als gemeente controle te hebben over het kappen van bomen op haar grondgebied. Deze controle is wenselijk omdat bomen door hun omvang, levensduur en ecologie van groot belang zijn voor de kwaliteit van het groen in de buitenruimte en daardoor mede het imago van een gemeente bepalen.

De reden dat veel gemeente zich bezighouden met de kwaliteit van het groen in de buitenruimte ligt vast in artikel 21 van de Grondwet. Dit artikel geeft aan dat de zorg van de overheid gericht moet zijn op de bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het leefmilieu.

Groen wordt steeds vaker door de Nederlandse gemeenten beschouwd als een belangrijk onderdeel van het leefmilieu. Veel gemeenten vinden het belangrijk om het artikel 21 voor het groen vast te leggen in een politiek vastgesteld groen- of bomenbeleidsplan.

Particulier groen

De kwaliteit van het groen in een gemeente wordt echter niet alleen bepaald door de aanwezige gemeentelijke plantsoenen en straatbomen. Ook het particuliere groen, en met name de bomen in de tuinen van de burgers, dragen bij aan de groene kwaliteit van de buitenruimte. Om deze kwaliteit te beschermen en eventueel te verbeteren is het dus eigelijk vanzelfsprekend dat een gemeente zich ook met het particuliere groen dient bezig te houden.

Want:

• In veel straten en wijken wordt de kwaliteit van het groen voor het grootste deel, of soms zelfs helemaal, bepaald door het particuliere groen;
• De meeste monumentale bomen / bijzondere waardevolle bomen zijn particulier bezit;
• Het belang van de huidige eigenaar is niet per definitie gelijk aan die van de toekomstige eigenaar;
• De eigenaar van een boom is niet de enige belanghebbende. Er zijn ook nog andere belanghebbende zoals buurtbewoners, de gemeenschap, de gemeente, etc)

De verordening onder de loep

In de praktijk bestaat een kap- of bomenverordening meestal uit één van de onderstaande mogelijkheden of uit een combinatie van onderstaande mogelijkheden:

• Het kapverbod geldt alleen voor bomen met een stamdoorsnede van meer dan 10, 20 of 30 cm
• Het kapverbod is niet van toepassing voor een aantal nader te noemen boomsoorten
• Het kapverbod geldt alleen voor bomen die vanaf de openbare weg te zien zijn
• Het kapverbod geldt alleen voor bomen op erven met een nader te noemen oppervlakte
• Het kapverbod geldt alleen voor bomen die de gemeente heeft aangewezen en beschreven (monumentale bomen / bijzondere waardevolle bomen)

Belangenafweging middels beleidskaders

Om wel of niet tot vergunningverlening over te gaan dient er in een gemeente een evenwichtige afweging plaats te vinden tussen de gemotiveerde bezwaren van alle belanghebbende.

Afwegingen staan meestal beschreven in het gemeentelijk groen- of bomenbeleidsplan. Steeds meer gemeenten in Nederland hebben een dergelijk plan.

De meest transparante afweging is een toetsing middels een bestuurlijk vastgesteld toetskader. Na het volgen van de vragen in het toetskader is het duidelijk of- en waarom een kapvergunning wordt verleend of geweigerd

De vragen zouden kunnen zijn:

• Is de kwaliteit van de bomen goed?
• Is de boom inheems?
• Is de boom aangewezen als een geselecteerde opstand?
• Is de boom cultuurhistorisch waardevol?
• Staat de boom op de lijst van monumentale bomen / bijzondere bomen?
• Heeft de boom een stamdoorsnede van meer dan 10, 20 of 30 cm.?
• Is de boom zichtbaar vanaf de openbare weg?

Door op een dergelijke wijze met de aanvragen om te gaan heeft een gemeente een goede en transparante onderbouwing dat er bijvoorbeeld geen vergunning zal worden verleend voor het kappen van één gezonde, monumentale en inheemse boom voor het oprichten van een garage.

Herplantplicht als voorwaarde voor kap

Geeft de gemeente toestemming om tot kap over te gaan dan kan als vergunningsvoorwaarde nog een herplantverplichting worden opgelegd.

Meestal betreft de compensatie:

• Een boom voor een boom
• Kroonvolume compenseren met kroonvolume
• Herplanten van enkele kleine bomen ter waarde van de gekapte boom
• Het storten van geld in de kas van de gemeentelijke herplantfonds

Kappen in eigen tuin

Uit bovenstaande is duidelijk geworden dat het kappen van een boom in een particuliere tuin gebonden is aan regelgeving.

Maar ondanks dat er door:

• De Vereniging van Nederlandse gemeenten;
• De Bomenstichting;
• De Vereniging Stadswerk

De meeste gemeenten stellen hun eigen verordening samen. De reden dat gemeenten in Nederland de kapverordening en herplantverplichtingen naar eigen situatie interpreteren heeft o.a. te maken met het feit dat het bomenbestand in een gemeente in Noord-Holland beduidend anders van samenstelling is dan het bomenbestand van een gemeente in Limburg. De regelgeving wordt toegespitst op de eigen situatie.

Om irritaties van belanghebbende, eventuele juridische gevolgen en verdere bijkomende onaangename verassingen te voorkomen wil ik u dan ook nadrukkelijk adviseren om contact op te nemen met de afdeling groenvoorziening van uw gemeente wanneer u voornemens bent om een boom te gaan kappen in uw eigen tuin. De ambtenaar belast met deze materie zal u ongetwijfeld kunnen adviseren over wat er in uw gemeente wordt bedoeld met een kap- of bomenverordening.

Dit artikel is geschreven door Hans Deelen Hans schrijft al jaren op Tuinfo.nl over diverse tuinonderwerpen.